Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η εισαγωγή στο πεδίο ανάλυσης των κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων, η παρουσίαση των διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων και η αναφορά στην εξέλιξη τους από την εμφάνισή τους στα μέσα του 19^ου αιώνα μέχρι και την σύγχρονη εποχή. Συγκεκριμένα, στο παρόν μάθημα θα εξεταστούν διαφορετικοί ορισμοί κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων και οι διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις τους. Εκκινώντας από θεωρίες της συλλογικής δράσης (Tilly) θα παρουσιαστούν τα κυριότερα χαρακτηριστικά που διαχωρίζουν τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα από άλλης μορφής ομάδες (όπως ομάδες πίεσης, ομάδες συμφερόντων κοκ) και θα παρουσιαστούν οι μεταβλητές που οδηγούν στην ανάδυση και ανάπτυξη τους. Στη συνέχεια θα αναφερθούν θεωρίες συλλογικής συμπεριφοράς και δράσης (Park; Burgess), με έμφαση στις θεωρίες της συμβολικής διάδρασης (Blumer) και της σχετικής αποστέρησης (Gurr), τη μαρξιστική προσέγγιση (Lenin; Luxemburg), προσεγγίσεις που βασίζονται στη θεωρία της ορθολογικής επιλογής (Olson). Θα εξεταστούν επίσης πιο σύγχρονες θεωρήσεις με έμφαση στη θεωρία κινητοποίησης πόρων (ΜcCarthy&Zald) και στη θεωρία των νέων κοινωνικών κινημάτων (Touraine; Μelucci; Οffe; Habermas). Θα γίνει αναφορά επίσης στη θεωρία των δομών πολιτικών ευκαιριών για την ανάδυση των κοινωνικών κινημάτων (McAdam&Tarrow), καθώς και στη θεωρία ανάλυσης πλαισίων των κοινωνικών κινημάτων (Snow). Τέλος, θα παρουσιαστούν σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις όπως η επαναστατική προσέγγιση του Holloway και η προσέγγιση του Zibechi για άλλες μορφές κοινωνικής κινητοποίησης όπως παρουσιάστηκαν στη Λατινική Αμερική. Τελικώς, θα εξεταστούν σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα ως προς τη μορφή και τα χαρακτηριστικά τους, αλλά και την πορεία που ακολούθησαν από την ανάδυση, την συγκρότηση, την οργάνωση και την κινητοποίηση τους (ενδεικτικά: κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, Αραβική Άνοιξη, κίνημα των αγανακτισμένων κ.α).