Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η εισαγωγή στο πεδίο ανάλυσης των κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων, η παρουσίαση των διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων και η αναφορά στην εξέλιξη τους από την εμφάνισή τους στα μέσα του 19^ου αιώνα μέχρι και την σύγχρονη εποχή. Συγκεκριμένα, στο παρόν μάθημα θα εξεταστούν διαφορετικοί ορισμοί κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων και οι διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις τους. Εκκινώντας από θεωρίες της συλλογικής δράσης (Tilly) θα παρουσιαστούν τα κυριότερα χαρακτηριστικά που διαχωρίζουν τα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα από άλλης μορφής ομάδες (όπως ομάδες πίεσης, ομάδες συμφερόντων κοκ) και θα παρουσιαστούν οι μεταβλητές που οδηγούν στην ανάδυση και ανάπτυξη τους. Στη συνέχεια θα αναφερθούν θεωρίες συλλογικής συμπεριφοράς και δράσης (Park; Burgess), με έμφαση στις θεωρίες της συμβολικής διάδρασης (Blumer) και της σχετικής αποστέρησης (Gurr), τη μαρξιστική προσέγγιση (Lenin; Luxemburg), προσεγγίσεις που βασίζονται στη θεωρία της ορθολογικής επιλογής (Olson). Θα εξεταστούν επίσης πιο σύγχρονες θεωρήσεις με έμφαση στη θεωρία κινητοποίησης πόρων (ΜcCarthy&Zald) και στη θεωρία των νέων κοινωνικών κινημάτων (Touraine; Μelucci; Οffe; Habermas). Θα γίνει αναφορά επίσης στη θεωρία των δομών πολιτικών ευκαιριών για την ανάδυση των κοινωνικών κινημάτων (McAdam&Tarrow), καθώς και στη θεωρία ανάλυσης πλαισίων των κοινωνικών κινημάτων (Snow). Τέλος, θα παρουσιαστούν σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις όπως η επαναστατική προσέγγιση του Holloway και η προσέγγιση του Zibechi για άλλες μορφές κοινωνικής κινητοποίησης όπως παρουσιάστηκαν στη Λατινική Αμερική. Τελικώς, θα εξεταστούν σύγχρονα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα ως προς τη μορφή και τα χαρακτηριστικά τους, αλλά και την πορεία που ακολούθησαν από την ανάδυση, την συγκρότηση, την οργάνωση και την κινητοποίηση τους (ενδεικτικά: κίνημα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, Αραβική Άνοιξη, κίνημα των αγανακτισμένων κ.α).

Το μάθημα Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) επεκτείνει τη γνώση που αποκόμισαν οι φοιτητές από το μάθημα ‘Ευρωπαϊκοί Θεσμοί και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση’ (υποχρεωτικό Γ εξάμηνο), εστιάζοντας περισσότερο συστηματικά στις διαφορετικές πολιτικές στις οποίες συμμετέχει η ΕΕ. Η Ε.Ε. συμμετέχει με διαφοροποιημένους τρόπους σε μια σειρά από δημόσιες πολιτικές, οι οποίες επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών της και τη λειτουργία των δημόσιων πολιτικών των κρατών μελών. Από την πιο εμφανή περιοχή πολιτικής όπως είναι η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών στα πλαίσια της Κοινής Αγοράς, έως τις λιγότερο εμφανείς όπως τον έλεγχο της ροής του χρήματος στις χώρες της Ευρωζώνης, η Ε.Ε. συμμετέχει στη χάραξη, διαμόρφωση και εφαρμογή ενός μεγάλου εύρους δημόσιων πολιτικών. Παρόλα αυτά, η εμπλοκή αυτή ποικίλει από πολιτική σε πολιτική ενώ από το βαθμό συμμετοχής της Ε.Ε. στην εκάστοτε πολιτική, εξαρτάται και ο βαθμός πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης μεταξύ των κρατών μελών στο συγκεκριμένο πεδίο πολιτικής δράσης.

Το κεντρικό αναλυτικό πλαίσιο που πλαισιώνει το μάθημα είναι η κλασσική τυπολογία δημόσιων πολιτικών, την οποία πρώτος ανέπτυξε ο Lowi το 1972. Βάσει αυτής της τυπολογίας, οι δημόσιες πολιτικές της ΕΕ διακρίνονται σε ρυθμιστικές, διανεμητικές και αναδιανεμητικές. Στο μάθημα επεκτείνουμε αυτή την τυπολογία με δύο επιπλέον κατηγορίες δημόσιων πολιτικών της ΕΕ, τις εσωτερικές και τις εξωτερικές. Στη βάση αυτού του αναλυτικού πλαισίου, το μάθημα κατηγοριοποιεί τις δημόσιες πολιτικές της ΕΕ και αναλύει τα βασικά συστατικά στοιχεία της κάθε πολιτικής αντίστοιχα. Αφού αναλυθούν τα βασικά στοιχεία κάθε μιας από αυτές τις δημόσιες πολιτικές, το μάθημα προχωρά στην αποτύπωση των βασικών χαρακτηριστικών των περισσότερο ανεπτυγμένων πολιτικά από αυτές. Για παράδειγμα, στις ρυθμιστικές πολιτικές αναλύονται μεταξύ άλλων η Κοινή Αγορά και η Πολιτική Ανταγωνισμού, στις διανεμητικές πολιτικές αναπτύσσονται τα θεσμικά και πολιτικά χαρακτηριστικά της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), στις αναδιανεμητικές η Πολιτική Συνοχής, στις εσωτερικές η μεταναστευτική πολιτική και στις εξωτερικές η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Στη βάση αυτών των αναλύσεων το μάθημα συζητά και ειδικότερα ζητήματα που αφορούν την εμπλοκή της ΕΕ σε δημόσιες πολιτικές, όπως η κρίση της Ευρωζώνης, οι οικονομικές ασσυμετρίες ανάμεσα στα κράτη μέλη, το δημοκρατικό έλλειμα της ΕΕ κτλ.