Ιστορία Κοινωνικής Πολιτικής


Tι είναι κοινωνική πολιτική; κοινωνική πολιτική ως κρατική δραστηριότητα και κοινωνική πολιτική ως επιστημονικό αντικείμενο. Tί είναι ιστορία; H Iστορία ως κοινωνική επιστήμη και όχι ως απλή απομνημόνευση χρονολογιών. Iστορία και εξέλιξη μορφών κοινωνικής πολιτικής και φροντίδας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας, με έμφαση στο σύγχρονο κοινωνικό κράτος και την ελληνική περίπτωση.

Θεματικές ενότητες: Tι είναι κοινωνική πολιτική; Tι είναι Iστορία; Γιατί την μελετάμε; πώς; Θεωρητικά και μεθοδολογικά προβλήματα. Aρχαιότητα μη-ελληνική (απλή αναφορά) και Aρχαιότητα ελληνική· κοινωνική προστασία στην αρχαία Aθήνα. Pώμη, Mεσαίωνας και Bυζάντιο. Aναγέννηση: η απαρχή τών νέων χρόνων. Νεωτερικότητα. Nέες μορφές κοινωνικής προστασίας· από την φιλανθρωπία στην δημόσια παρέμβαση. Bιομηχανική επανάσταση, πρωταρχική συσσώρρευση, εξαθλίωση· διαφωτισμός· από την Γαλλική Επανάσταση στο τέλος του Α Παγκοσμίου Πολέμου. (Tο πολιτικό πλαίσιο: Παρισινή Κομμούνα, Σπαρτατικιστές, Σουφραζέττες. Verein fur Sozialpolitik και Fabian Society). Mορφές κοινωνικής προστασίας τον 18ο, 19ο και τις αρχές τού 20ου αιώνα. Βismarck και Lloyd George/Asquith. Oι απαρχές τού κοινωνικού κράτους. Συγκρότηση και ακμή τού σύγχρονου κοινωνικού κράτους. O 2ος παγκόσμιος πόλεμος ως θρυαλλίς. Ο Sir W. Beveridge· Cl. Attlee και η θεωρία τού J.M. Keynes. H κοινωνική προστασία στην Eλλάδα. Aπό την απελευθέρωση στο προνουτσιαμέντο στο Γουδί· Bενιζελισμός α΄. Eλλάδα 1922-1950: από την μικρασιατική καταστροφή στην μεταπολεμική ειρήνη· Bενιζελισμός β΄, δικτατορία Mεταξά, πόλεμος, κατοχή ….. H σύγχρονη Eλλάδα. Aπό την απελευθέρωση από τους Γερμανούς στην Γ΄Eλληνική Δημοκρατία.

Πολιτική Επικοινωνία


Αντικείμενο του παρόντος μαθήματος είναι η εισαγωγή στις βασικές έννοιες, ζητήματα και μοντέλα της θεωρίας της επικοινωνίας και στην αλληλεπίδραση της με την πολιτική. Παρουσιάζονται οι διαφορετικές μορφές επικοινωνίας και διαφορετικοί παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν την εξέλιξη και το αποτέλεσμά της. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρονται αναλυτικά τα διαφορετικά επικοινωνιακά μοντέλα που έχουν αναπτυχθεί, όπως για παράδειγμα τα γραμμικά και κυκλικά μοντέλα επικοινωνίας, τα οποία διαχωρίζονται σαφώς. Παρουσιάζονται επίσης οι βασικές διαφορές που προκύπτουν από την εφαρμογή κάθε μορφής επικοινωνίας. Στόχος είναι να παρουσιαστεί η ανάγκη επιστημονικής στοιχειοθέτησης της επικοινωνιακής διαδικασίας και η οργάνωσή της μέσω θεωρητικών μοντέλων ανάλυσης ώστε να παρουσιαστεί και να γίνει κατανοητή η εξέλιξή της και μέσω των τεχνολογικών επιτευγμάτων του 21ου αιώνα. Συγχρόνως, θα εξεταστεί ο ρόλος της πολιτικής επικοινωνίας στη σύγχρονη πολιτική ζωή. Θα αναλυθούν επιμέρους εκφάνσεις και τεχνικές πολιτικής επικοινωνίας όπως η πολιτική διαφήμιση, οι δημόσιες σχέσεις, οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις και οι δημοσκοπήσεις, καθώς και ο ρόλος του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη διαμόρφωση και διαχείριση της πολιτικής ζωής από τους πρωταγωνιστές της.

Διεθνής Προστασία Μειονοτήτων, Μεταναστών και Προσφύγων


Στόχος του μαθήματος είναι να παρουσιάσει στους φοιτητές την έννοια της μειονότητας, να τη διακρίνει από άλλες, παρεμφερείς έννοιες και να καταγράψει τις βασικές παραμέτρους προστασίας σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως αυτές προκύπτουν από τα διεθνή κείμενα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων γενικά και προστασίας των μειονοτήτων ειδικότερα.

Το κύριο μέρος του μαθήματος είναι αφιερωμένο στον εντοπισμό και την ανάλυση των μειονοτικών ζητημάτων που υφίστανται στον μετασοβιετικό χώρο, τα Βαλκάνια και την Δυτική Ευρώπη με ξεχωριστή εξέταση των μειονοτικών προβλημάτων σε κάθε κράτος, κάτι που παρέχει στους φοιτητές την δυνατότητα να εξετάσουν το μειονοτικό φαινόμενο συνδεδεμένο με τις ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

Διεθνής προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων


Η σημασία που δίνει η διεθνής κοινότητα, τόσο σε οικουμενικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθιστά αναγκαία τη μελέτη τους, δεδομένου μάλιστα ότι μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των διεθνών πολιτικών.

Η μελέτη του αντικειμένου ξεκινά με την οριοθέτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και την εμπλοκή τους με ζητήματα διεθνών σχέσεων και πολιτικής (συσχετισμός οικονομικής βοήθειας με ανθρώπινα δικαιώματα, ανθρωπιστική επέμβαση).

Στη συνέχεια εξετάζεται το οικουμενικό σύστημα προστασίας στο πλαίσιο του ΟΗΕ (Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, οικουμενικού χαρακτήρα κείμενα για την προστασία τους), το κύριο όμως τμήμα του μαθήματος επικεντρώνεται στην προστασία σε περιφερειακό επίπεδο και ιδίως στο Ευρωπαϊκό σύστημα, με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ως το κύριο όργανο εφαρμογής της Σύμβασης. Τέλος, γίνεται αναφορά και στους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς οργανισμούς που ασχολούνται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΟΑΣΕ, Ευρωπαϊκή Ένωση).

Δημόσιο Μάνατζμεντ


Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα στο χώρο του Management είναι η οργάνωση και διοίκηση των κοινωνικών υπηρεσιών, που βρίσκεται κατ΄ εξοχήν στη σφαίρα του Δημόσιου Μάνατζμεντ. Αν και η επιστήμη της Διοίκησης χρησιμοποιεί κοινά αποδεκτές αρχές και εργαλεία, οι ιδιομορφίες του Δημόσιου Τομέα και ο κοινωνικός χαρακτήρας των υπηρεσιών που παράγουν δημόσια αγαθά, διαφοροποιεί τη λειτουργία των αρχών αυτών, σε σχέση με το τρόπο εφαρμογής τους.

Το μάθημα ‘δημόσιο management’ αναλύει θέματα και απαντά σε ερωτήματα όπως ενδεικτικά συνοψίζονται παρακάτω:

Πώς οι βασικές αρχές της Διοίκησης (Μάνατζμεντ) εφαρμόζονται στο Δημόσιο; Ποιες είναι οι επιπτώσεις της εφαρμογής τους για τις Κοινωνικές Υπηρεσίες αλλά και την κοινωνική πολιτική του κράτους γενικότερα; Τι είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός και με ποιους τρόπους βοηθάει στην αποτελεσματικότερη λειτουργία μιας οργάνωσης; Πώς λαμβάνονται οι ανάλογες αποφάσεις; Πώς διαγράφεται η οργάνωση και λειτουργία της δημόσιας διοίκησης στην χώρα μας γενικότερα και σε τι βαθμό έχει επηρεάσει η αποτελεσματική λειτουργία του management στις κοινωνικές υπηρεσίες; Τι είναι η Διαχείριση ανθρωπίνων πόρων και πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι η σωστή εφαρμογή της θα μας οδηγήσει στην επίτευξη των στόχων μιας κοινωνικής οργάνωσης; Στα πλαίσια αυτά είναι σημαντικό να υπάρχουν αποτελεσματικές ηγεσίες και ορθολογικός συντονισμός των διαφόρων ομάδων με στόχο τη διαχείριση των όποιων αλλαγών και μεταρρυθμίσεων χρειάζονται; Πώς μπορούμε να περιγράψουμε την ανάπτυξη συστημάτων ελέγχου και λογοδοσίας στον δημόσιο χώρο;

Θεματικές ΕνότητεςΤο μάθημα είναι σχεδιασμένο με βάση διδακτικές ενότητες. Θα υπάρξει  προσπάθεια να τηρηθεί η αλληλουχία των ενοτήτων.  1η Ενότητα: Βασικές Έννοιες. 2η Ενότητα: Σχεδιασμός και Αποφάσεις. Από την Απόφαση στην Εφαρμογή  και το Αποτέλεσμα.               3η Ενότητα: Έργο, Οργανισμός, Μονάδα. 4η Ενότητα: Στόχοι.  5η Ενότητα: Management. Βασικές έννοιες στην εφαρμογή  6η Ενότητα: Πίνακες σχεδιασμού δραστηριοτήτων και προσδοκώμενων αποτελεσμάτων 7η Ενότητα: Πίνακες παρακολούθησης δραστηριοτήτων και αποτελεσμάτων 8η Ενότητα: Υποχρέωση προς λογοδοσία και έλεγχο στο δημόσιο χώρο.

Διεθνείς Οργανισμοί


Στο πλαίσιο των σύγχρονων διεθνών σχέσεων, η δημιουργία και λειτουργία των διεθνών οργανισμών παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διεθνούς συνεργασίας και στην ειρηνική επίλυση των διεθνών διαφορών.

Το μάθημα εξετάζει όλα τα στάδια δημιουργίας των διεθνών οργανισμών από τη φάση της διαπραγμάτευσης έως την υπογραφή και έναρξη λειτουργίας ενός οργανισμού, τις μορφές συμμετοχής, τα δικαιώματα και υποχρεώσεις των κρατών – μελών και ζητήματα σχετικά με τη διάλυση διεθνών οργανισμών και την αποχώρηση μελών τους.

Μετά την ανάλυση του θεσμικού πλαισίου, ως απαραίτητης βάσης για την για την κατανόηση της φύσης και λειτουργίας των διεθνών οργανισμών, ως μονάδων της διεθνούς κοινωνίας αναλύονται η δομή, λειτουργία, και τα προβλήματα των κυριοτέρων διεθνών οργανισμών που υπάρχουν σήμερα, και συγκεκριμένα των ΟΗΕ, ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΑΣΕ και άλλων παγκόσμιων και περιφερειακών οργανισμών που θεωρούνται σημαντικοί (πχ. ΔΝΤ & Παγκόσμια Τράπεζα)

Θεωρίες Δημοκρατίας


  • Κρίση του φιλελευθερισμού και δημοκρατία.
  • Μορφές δημοκρατίας από τον 19ο στον 20ο αιώνα στην κλασική κοινωνική και πολιτική θεωρία:
  • Βιομηχανική (S. &B. Webb)
  • Αντιπροσωπευτική (J.S. Mill)
  • Οργανική (J.A. Hobson)
  • Λειτουργική (O. Bauer, G.D.H. Cole)
  • Δημοψηφισματική (M. Weber)
  • Δημοκρατία και ελίτ (J.A. Schumpeter, K. Mannheim)
  • Κοινωνική δημοκρατία και κοινωνικό κράτος από τον 19ο στον 20ο αιώνα. Κολλεκτιβισμός, φιλελεύθερος σοσιαλισμός, σοσιαλδημοκρατία.
  • Ταξική δομή και ανάπτυξη της δημοκρατίας στον σύγχρονο καπιταλισμό.
  • Ιμπεριαλισμός και δημοκρατία στο Νέο Φιλελευθερισμό.
  • Κοινωνική απορρύθμιση, η κρίση της δημοκρατίας και οι πολιτικές ιδεολογίες.
  • Ο μετασχηματισμός της δημοκρατίας. Αυταρχική δημοκρατία και η κριτική της πολιτικής.
  • Πλουραλισμός και δημοκρατικό σύστημα.
  • Επανάσταση, δικτατορία και δημοκρατία.
  • Δημοκρατία και ισότητα στη σοσιαλδημοκρατική θεωρία και ιδεολογία.
  • Φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός και δημοκρατία.
  • Καπιταλισμός, κομμουνισμός και δημοκρατία.