Σύγχρονη Πολιτική Φιλοσοφία


  1. Σύγχρονη κριτική πολιτική θεωρία: Walter Benjamin, Georg Lukacs, Herbert Marcuse, Ernst Bloch.
  2. Το κράτος και η φιλελεύθερη πολιτική σκέψη: A. Smith, J.S. Mill, J.A. Schumpeter, A. Hirschmann.
  3. Η γερμανική συζήτηση για το κράτος (E. Altvater, C. Offe, J. Hirsch)
  4. Νεoφιλελεύθερες θεωρίες της πολιτικής (F.A. Hayek, M.Friedman)
  5. Ιστοριστικές και Θεσμικές θεωρίες της πολιτικής.
  6. Πολιτικός μαρξισμός. Καπιταλισμός και δημοκρατία (E.M. Wood)
  7. Θεωρία του Νεοφιλελευθερισμού και Νεοιμπεριαλισμού (D. Harvey)
  8. Σύγχρονη Πολιτική Θεωρία και Κράτος (Agnoli, Hirsch, Offe, Μüller)
  9. Σύγχρονες Θεωρίες δημοκρατίας (Ranciere, Agnoli)
  10. Σύγχρονες θεωρίες της πολιτικήςστον 21ο αιώνα

Ευρωπαϊκοί Θεσμοί και Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση


Το μάθημα αυτό εισάγει τους φοιτητές στην ιστορία και τα χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής ενοποίησης καθώς και τους τρόπους οργάνωσης και θεσμικής λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Οι επιμέρους ενότητες που αναλύονται στο μάθημα είναι οι εξής:

  • Ιστορική αναδρομή στις σημαντικότερες συγκυρίες που διαμόρφωσαν την EOK/Ε.Ε., οι πρώτες θεωρητικές διερευνήσεις της ιδέας της ενοποίησης χωρών της Ευρώπης πριν τον ΒΠΠ
  • Θεωρητική και εμπειρική σύνοψη της ευρωπαϊκής οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης από το 1957 μέχρι σήμερα
  • Συνταγματικές μεταρρυθμίσεις στην ΕΟΚ/ΕΕ- γεωγραφικές επεκτάσεις της ΕΟΚ/ΕΕ
  • Αρμοδιότητες της ΕΕ, τύποι νομοθεσίας στην ΕΕ και οι θεσμικές και πολιτικές τους προεκτάσεις
  • Υπερεθνικοί θεσμοί: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωκοινοβούλιο
  • Διακυβερνητικοί θεσμοί: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Συμβούλιο των Υπουργών
  • Επιμέρους θεσμοί: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Επιτροπή των Περιφερειών, COREPER Ι και ΙΙ κτλ.
  • Τρόποι λήψης αποφάσεων στην ΕΕ: Κοινοτική Μέθοδος, Ανοιχτή Μέθοδος Συντονισμού, Διακυβερνητικές Μέθοδοι
  • Ο ρόλος των κρατών μελών στην λειτουργία της ΕΕ

Το μέλλον της διαδικασίας ευρωπαϊκής ενοποίησης και των Ευρωπαϊκών θεσμών- Διαφοροποιημένη ολοκλήρωση

Κλασική Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία


Κλασική κοινωνική και πολιτική θεωρία στον Karl Marx.
Οι έννοιες της κοινότητας και της κοινωνίας στα έργα των Ferdinand Tönnies, Max Weber, Georg Simmel.
Κοινωνική, οικονομική και πολιτική δημοκρατία στον κλασικό μαρξισμό: Αυστρομαρξισμός, ρεφορμισμός και ορθόδοξος μαρξισμός στη γερμανική σοσιαλδημοκρατία. Η κριτική της κομμουνιστικής θεωρίας της δημοκρατίας.
Φιλελευθερισμός, ριζοσπαστισμός, θεωρία της εξέλιξης και του καπιταλισμού στην κλασική κοινωνική θεωρία των J.S. Mill, Herbert Spencer, Thorstein Veblen, L.T. Hobhouse, J.A. Hobson, D.G. Ritchie.
Ιστορισμός και κοινωνική θεωρία στα έργα των Gustav Schmoller, Max Weber, Franz Oppenheimer, Lujo Brentano, Werner Sombart, Karl Polanyi.
Βιομηχανική δημοκρατία, φαβιανός σοσιαλισμός, κριτική του φιλελευθερισμού και κοινωνικό κράτος στον 19ο και 20ο αιώνα. Συντεχνιακός και συνδικαλιστικός σοσιαλισμός και η κριτική στην κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Φιλελεύθερος σοσιαλισμός και κοινων(ιολογ)ική θεωρία.
Οι κοινωνιολογικές και πολιτικές θεωρίες στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και η κριτική του καπιταλισμού. Συντηρητικές και αντιδραστικές προσεγγίσεις.
Η σχολή της Φρανκφούρτης και η ανάλυση του φασισμού και του ναζισμού.
Κοινωνικό κράτος και πολιτική θεωρία στον 20ο αιώνα. Σχολές και ερμηνείες.
Η σχέση μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας στην κλασική κοινωνική θεωρία.
Ο μετασχηματισμός της πολιτικής και της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Ιμπεριαλισμός και κοινωνική μεταρρύθμιση.
Πολιτική μεταβολή: επανάσταση και μεταρρύθμιση τον 19ο και 20ο αιώνα.

Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο


Οι σπουδές με αντικείμενο την πολιτική επιστήμη καθιστούν αναγκαία τη μελέτη του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις διεθνείς σχέσεις μεταξύ των κρατών και περιλαμβάνεται στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο.

Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στο αντικείμενο και σκοπός του είναι φέρει τους φοιτητές με επαφή με τα κυριότερα κεφάλαια του διεθνούς δικαίου, μέσω της ανάλυσης επιλεγμένων ενοτήτων που καλύπτουν τα θεμελιώδη ζητήματα του διεθνούς δικαίου.

Αρχικά γίνεται μια ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη του διεθνούς δικαίου και  αναλύεται η λειτουργία και οι πηγές του. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στα υποκείμενα του διεθνούς δικαίου και στις σχέσεις μεταξύ διεθνούς και εσωτερικού δικαίου. Εξετάζονται ακόμη η έννοια της διεθνούς ευθύνης και η πρακτική εφαρμογή της, καθώς και το δίκαιο των διεθνών συνθηκών.

Από τα επιμέρους αντικείμενα του διεθνούς δικαίου εξετάζονται συνοπτικά η έννοια του εδάφους και της εδαφικής κυριαρχίας, το δίκαιο της θάλασσας και η χρήση βίας, ένας τομέας που αποκτά ολοένα αυξανόμενη σημασία στις μέρες μας.

Πολιτική Ανάλυση και Μεθοδολογία


Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, τα πολιτικά κόμματα και οι πολιτικές διαιρέσεις, οι πολιτικές συμμαχίες, οι θεσμοί και η λειτουργία τους, οι παραταξιακές και κομματικές ιδεολογίες, και άλλα επιμέρους στοιχεία ενός πολιτικού συστήματος αποτελούν τους βασικούς άξονες στους οποίους στηρίζεται η πολιτική ανάλυση. Αντικείμενο του παρόντος μαθήματος είναι η εισαγωγή στην επιστημονική έρευνα που στηρίζεται στην ενδελεχή μελέτη των χαρακτηριστικών των πολιτικών δυνάμεων, των οργανωτικών, πολιτικών και ιδεολογικών αρχών βάσει των οποίων συγκροτούνται, των προσώπων που τις πλαισιώνουν και τις διαμορφώνουν, των κοινωνικών αναφορών που τις καθορίζουν, καθώς και στη μελέτη των θέσεων των πολιτικών δυνάμεων σε θέματα, ζητήματα και προβλήματα που ανακύπτουν σε κάθε δεδομένη χρονική περίοδο. Για αυτό το λόγο θα παρουσιαστούν οι σημαντικότερες τυπολογίες σε σχέση με τα κόμματα και το κομματικό σύστημα, τυπολογίες που σχετίζονται με το θεσμικό πλαίσιο διεξαγωγής του πολιτικού ανταγωνισμού (εκλογικό σύστημα), μεταβλητές που σχετίζονται με την θέση των  πολιτικών ελίτ και των πολιτικών προσώπων στο εκάστοτε πολιτικό σύστημα, καθώς και  ζητήματα που σχετίζονται με τη διαμόρφωση της πολιτικής θεματολογίας και της πολιτικής ατζέντας. Συγχρόνως, θα δοθεί έμφαση στα στοιχεία του διοικητικού και πολιτικού συστήματος κάθε μελέτης περίπτωσης που μεταβάλλονται στη διάρκεια του χρόνου. Στο μάθημα θα εστιάσουμε στην ιστορική εξέλιξη του ελληνικού πολιτικού και κομματικού συστήματος για να γίνει από τους φοιτητές κατανοητή η αλληλεπίδραση των παραπάνω παραγόντων.